اعتبار سامانه خودنویس این روزها یکی از موضوعات پر‌بحث در بازار مسکن است. خیلی از مالکان و مستأجران می‌پرسند که آیا این سامانه معتبر است و کد رهگیری آن اعتبار حقوقی دارد؟ در پاسخ باید گفت که بله، سامانه خودنویس یک پلتفرم آنلاین است که توسط وزارت راه و شهرسازی راه‌اندازی شده و هدف اصلی آن نظارت بر بازار مسکن، کنترل قیمت‌ها، ساماندهی معاملات ملکی (به‌ویژه قراردادهای اجاره)، جلوگیری از فرار مالیاتی و افزایش امنیت معاملات است. به‌بیان ساده، وقتی قرارداد اجاره در سامانه خودنویس ثبت می‌شود و کد رهگیری دریافت می‌کنید، آن قرارداد از نظر قانونی معتبر و قابلاستناد است؛ پس می‌توان گفت سامانه خودنویس اعتبار دارد و ابزار مطمئنی برای جلوگیری از تخلفات و افزایش امنیت معاملات ملکی است؛ اما اگر می‌خواهید بدانید این اعتبار دقیقاً تا کجا پشتوانه قانونی دارد، آیا تمام قراردادها شامل آن می‌شوند و چه نکاتی قبل‌از ثبت باید بدانید، تا انتها با ما همراه باشید. در این مقاله با بررسی جزئیات، تصویر روشن‌تری از اعتبار واقعی سامانه خودنویس به دست می‌آورید.
فهرست مطالب
آیا سامانه خودنویس معتبر است؟
بله، سامانه خودنویس معتبر و تمام کدهای رهگیری صادرشده توسط آن دارای اعتبار است. این سامانه براساس ماده ۱۸ قانون جهش تولید مسکن ایجاد شده است و در نسخه فعلی، اغلب برای ثبت قراردادهای اجاره مسکونی، تجاری، اداری و تمدید اجاره کاربرد دارد. سایت رسمی آن khodnevis.mrud.ir است و کاربران (مالکان، مستأجران و مشاوران املاک) می‌توانند با ورود به آن، پس‌از احراز هویت، قراردادها را تنظیم و ثبت کنند.
سامانه خودنویس با هدف افزایش شفافیت و کاهش اختلافات حقوقی طراحی شده و ثبت در آن رایگان است. این سامانه اجازه می‌دهد تا مالکان، مستأجران و مشاوران املاک بدون نیاز به واسطه‌های سنتی، قراردادهای خود را به‌صورت رایگان ثبت و کد رهگیری دریافت کنند تا معاملاتی شفاف و امن داشته باشند.
بررسی اعتبار قانونی سامانه خودنویس از نظر مراجع رسمی
مراجع رسمی مانند قوه قضائیه، اعتبار قانونی سامانه خودنویس را کاملاً تأیید کرده‌اند و اعتبار حقوقی کد رهگیری خودنویس در محاکم قضایی بسیار جدی گرفته می‌شود. طبق اعلام رسمی، تمام فعالیت‌های سامانه خودنویس در زمینه ثبت قراردادهای اجاره معتبر است و کدهای رهگیری آن از سوی قوه قضائیه پذیرفته می‌شوند.
وزارت راه و شهرسازی بهعنوان متولی اصلی، سامانه خودنویس را بهعنوان ابزاری برای نظارت بر بازار مسکن معرفی کرده است و تأکید دارد که این سامانه با استانداردهای قانونی همخوانی دارد. همچنین، براساس قانون ساماندهی بازار زمین، مسکن و اجاره‌بها و قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول، ثبت قراردادها در چنین سامانه‌هایی الزامی و قانونی است.
آیا کد رهگیری خودنویس در مراجع قضایی پذیرفته می‌شود؟
کد رهگیری صادرشده توسط سامانه خودنویس در مراجع قضایی پذیرفته می‌شود. این کد در واقع تأییدیه‌ای است بر اینکه قرارداد اجاره یا معامله ملکی به‌شکل رسمی در سامانه وزارت راه و شهرسازی ثبت شده است؛ بنابراین، در صورت بروز اختلاف میان موجر و مستأجر یا حتی میان خریدار و فروشنده، داشتن کد رهگیری می‌تواند بهعنوان سند معتبر در دادگاه مورد استناد قرار بگیرد. همین موضوع باعث می‌شود روند بررسی پرونده‌ها سریع‌تر پیش برود و از بسیاری از سوءاستفاده‌ها یا ادعاهای غیرواقعی جلوگیری شود.
به‌زبان ساده، داشتن کد رهگیری به‌معنای پشتوانه قانونی برای قرارداد شماست و نبود آن می‌تواند مشکلات حقوقی جدی ایجاد کند. در واقع، بدون کد رهگیری، قراردادها در مراجع قانونی معتبر نیستند و نمی‌توان به آن‌ها استناد کرد. این کد بهعنوان سند رسمی عمل و در جلوگیری از فروش چندباره ملک یا اختلافات حقوقی کمک میکند. برای استعلام کافی است کد رهگیری و کد ملی یکی از طرفین را در سامانه وارد کنید تا جزئیات قرارداد نمایش داده شود.
اگر هنوز برای تنظیم قرارداد اجاره به مشاور املاک سنتی مراجعه می‌کنید، وقت آن رسیده است تا راه ساده‌تر را امتحان کنید. املاین این امکان را می‌دهد که قراردادهای اجاره را به‌صورت آنلاین، رسمی و با کد رهگیری معتبر ثبت کنید. همه مراحل با احراز هویت دقیق، نظارت کارشناسان حقوقی و دریافت کد رهگیری آنلاین، بدون نیاز به رفت‌وآمد، پرداخت هزینه‌های اضافی یا نگرانی از اشتباهات حقوقی انجام می‌شود. به‌این‌ترتیب هم امنیت معامله شما تضمین می‌شود و هم از مزایایی مثل شفافیت مالی و جلوگیری از اختلافات احتمالی برخوردار خواهید شد.
تفاوت اعتبار سامانه خودنویس با قراردادهای دستی یا هولوگرامی
اعتبار کدرهگیری سامانه خودنویس با قرادادهای دستی یا هولوگرامی از چند جهت قابل‌بررسی است:
- اعتبار قانونی بیشتر در خودنویس: قراردادهای ثبت‌شده در خودنویس دارای کد رهگیری هستند که آن‌ها را رسمی و قابلاستناد در دادگاه‌ها میکند؛ درحالی‌که قراردادهای دستی بدون کد رهگیری معتبر نیستند و ممکن است در مراجع قضایی رد شوند؛
- امنیت و شفافیت: خودنویس امنیت بالاتری فراهم میکند؛ زیرا برخلاف قراردادهای دستی که ممکن است جعلی باشند، معاملات را در سامانه ملی ثبت و از فروش چندباره یا کلاهبرداری جلوگیری میکند؛
- قراردادهای هولوگرامی: این قراردادها توسط بنگاه‌های املاک یا دفاتر اسناد رسمی صادر می‌شوند و معتبر هستند؛ اما تفاوتی اساسی با خودنویس ندارند و هر دو می‌توانند کد رهگیری داشته باشند. بااینحال، خودنویس رایگان و آنلاین است و نیازی به حضور فیزیکی ندارد؛
در معاملات، توصیه می‌شود همیشه کد رهگیری، چه از خودنویس یا هولوگرامی، بگیرید تا از مشکلات قانونی جلوگیری شود.
نظر وکلای حقوقی درباره اعتبار قراردادهای ثبت‌شده در خودنویس
براساس بررسی منابع معتبر حقوقی و اظهارات وکلای دادگستری، اعتبار قرارداد سامانه خودنویس مورد تأیید است؛ اما، نقدها و ایرادهایی هم نسبت به آن مطرح شده است. در ادامه، دیدگاه‌های مثبت و انتقادی مطرح‌شده را مرور می‌کنیم.
نظرات مثبت کارشناسان حقوقی
سمیه ترکمان (وکیل دادگستری) اعتبار حقوقی سامانه خودنویس را تأیید و به الزام قانونی ثبت قراردادهای اجاره در سامانه خودنویس تأکید کرده است و آن را شرط بهره‌مندی از مزایایی مانند دستور تخلیه فوری می‌داند.
او توضیح می‌دهد که طبق قانون ساماندهی بازار زمین، مسکن و اجاره‌بها و قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول، ثبت قراردادهای اجاره در سامانه رسمی الزامی است و برای بهره‌مندی از مزایای قانونی مانند امکان درخواست تخلیه فوری، قرارداد باید در دو نسخه و با امضای دو شاهد ثبت شود. همچنین هشدار می‌دهد که ثبت‌نکردن قرارداد می‌تواند باعث ازدست‌رفتن معافیت‌های مالیاتی و حتی پرداخت جریمه‌ای تا ۵۰ درصد مبلغ اجاره شود.
هادی جعفرپور (وکیل پایه یک دادگستری) قراردادهای سنتی (قولنامه‌های دستی) را فاقد اعتبار می‌داند و تأکید میکند که ثبت در سامانه‌های الکترونیکی همچون «خودنویس» ضروری است. به‌گفته او، از این پس هر قراردادی که به‌روش سنتی نوشته شود، دیگر اعتبار قانونی نخواهد داشت. وی تأکید میکند که ثبت پیش‌نویس قراردادها در سامانه‌هایی مانند «کاتب» و «خودنویس» باعث تضمین امنیت حقوقی معاملات می‌شود.
نظرات انتقادی و ایرادهای حقوقی
ازسوی‌دیگر، کارشناسان اتحادیه اسکان و برخی فعالان حقوقی، ایرادهای زیر را به عملکرد سامانه وارد کرده‌اند:
- ضعف در احراز هویت غیرحضوری و نبود امضای دیجیتال؛
- حذف نقش مشاوران املاک بهعنوان واسطه حقوقی آگاه؛
- احتمال خطا در تنظیم قرارداد توسط افراد غیرمتخصص؛
- نبود ارتباط مستقیم با استعلامات قضایی؛
- واگذاری تمام مسئولیت به طرفین قرارداد بدون نظارت کافی؛
- طراحی سامانه بدون مشارکت صنف املاک و کارشناسان حقوقی؛
- ایجاد تهدید برای اشتغال مشاوران املاک؛
- شبهه در رقابت دولت با بخش خصوصی (مغایر اصل ۴۴ قانون اساسی).
به اعتقاد این منتقدان، هرچند اعتبار سنجی سامانه خودنویس از نظر قانونی پشتوانه دارد؛ اما در مواردی مانند امنیت حقوقی، جلوگیری از خطا و نقش کارشناسان هنوز کاستی‌هایی دیده می‌شود.
آیا ثبت قرارداد در سامانه خودنویس الزامی است؟
برای آن دسته از عزیزانی که می‌خواهند بدانند آیا ثبت قرارداد اجاره در سامانه خودنویس الزامی است؟ باید بگوییم که بله، از ابتدای سال ۱۴۰۳، ثبت قراردادهای اجاره برای دریافت کد رهگیری رایگان الزامی است و باید در سامانه خودنویس انجام شود. این الزام براساس قانون جهش تولید مسکن و قانون ساماندهی بازار اجاره وضع شده است و مشاوران املاک هم ملزم به ثبت در این سامانه هستند. ثبت‌نکردن قراردادها در سامانه منجر به نداشتن اعتبار قرارداد در مراجع قانونی می‌شود.
سامانه خودنویس چقدر معتبر است؟
سامانه خودنویس بهعنوان یک سیستم رسمی دولتی، اعتبار بالایی دارد. این سامانه با تأیید قوه قضائیه و وزارت راه و شهرسازی عمل میکند و کدهای رهگیری آن در تمام مراجع پذیرفته می‌شود. سطح اعتبار آن مشابه قراردادهای رسمی و دارای هولوگرام و شفافیت و امنیت بیشتری فراهم میکند.
سخن پایانی
اعتبار سامانه خودنویس بهعنوان یک پلتفرم رسمی و قانونی برای ثبت قراردادهای اجاره و معاملات ملکی، بالا و کد رهگیری صادرشده از آن در مراجع قضایی قابلاستناد است. برای جمع‌بندی، نکات کلیدی مقاله را مرور می‌کنیم:
- سامانه خودنویس توسط وزارت راه و شهرسازی و براساس ماده ۱۸ قانون جهش تولید مسکن راه‌اندازی شده است؛
- اعتبار سامانه خودنویس و کد رهگیری آن در دادگاه‌ها و مراجع رسمی کاملاً پذیرفته می‌شود؛
- ثبت قرارداد در این سامانه از سال ۱۴۰۳ الزامی شده و بدون آن قراردادها فاقد اعتبار قانونی است؛
- کد رهگیری خودنویس، سندی رسمی برای جلوگیری از اختلافات، فروش چندباره ملک و سوءاستفاده‌های حقوقی است؛
- وکلای دادگستری اعتبار این سامانه را تأیید کرده‌اند؛ اما بر دقت در تنظیم قرارداد و استفاده از مشاوره حقوقی تأکید دارند؛
- منتقدان به مسائلی مانند احراز هویت غیرحضوری، حذف نقش کارشناسان املاک و نبود برخی استعلام‌های قضایی اشاره می‌کنند؛
- قراردادهای ثبت‌شده در سامانه خودنویس در مقایسه با قراردادهای دستی یا قولنامه‌های سنتی، شفاف‌تر، معتبرتر و ایمن‌تر هستند.
اگر به‌دنبال روشی مطمئن، سریع و مقرون‌به‌صرفه برای ثبت قرارداد اجاره هستید، املاین بهترین گزینه است. این سامانه با پشتیبانی حقوقی، احراز هویت آنلاین و صدور کد رهگیری معتبر، قرارداد شما را رسمی و قابلاستناد در مراجع قضایی میکند. علاوه‌براین، حذف واسطه‌های پرهزینه و امکان دسترسی شبانه‌روزی باعث شده است کاربران بتوانند در هر زمان و مکان قرارداد خود را با خیال راحت تنظیم کنند؛ پس همین حالا، پیش‌از آنکه درگیر مشکلات حقوقی یا هزینه‌های اضافی شوید، قرارداد اجاره‌تان را در املاین ثبت کنید و از امنیت، سرعت و اعتبار بالای آن بهره‌مند شوید.
سوالات متدوال
کد رهگیری خودنویس چه اعتباری دارد؟
کد رهگیری صادرشده در سامانه خودنویس رسمی و قابلاستناد در مراجع قضایی است و بهعنوان پشتوانه قانونی قرارداد عمل میکند.
آیا قوه قضائیه سامانه خودنویس را تأیید کرده است؟
بله، قوه قضائیه اعتبار قانونی سامانه خودنویس و کدهای رهگیری آن را تأیید کرده است و آن‌ها در محاکم پذیرفته می‌شوند.
سامانه خودنویس اعتبار دارد؟
بله، خودنویس یک پلتفرم رسمی وزارت راه و شهرسازی است که ثبت قرارداد در آن قانونی و معتبر است و امنیت و شفافیت معاملات را افزایش می‌دهد.
