آیا می‌دانید تفاوت سامانه خودنویس و کاتب چیست و کدام یک برای شما کاربرد بیشتری دارد؟ بسیاری از کاربران هنگام ثبت قرارداد یا اسناد با این پرسش روبه‌رو می‌شوند. سامانه کاتب که زیر نظر قوه قضائیه فعالیت می‌کند، بستر رسمی و حرفه‌ای برای ثبت اسناد و معاملات حقوقی است؛ درحالی‌که سامانه خودنویس به‌همت وزارت راه و شهرسازی طراحی شده و تمرکز اصلی آن بر ثبت رایگان قراردادهای اجاره و ساماندهی بازار مسکن برای عموم مردم است.
اگر سرعت و سادگی در ثبت قرارداد برایتان مهم باشد، خودنویس انتخاب مناسب‌تری است؛ اما برای امور رسمی، پیچیده و نیازمند اعتبار قضایی، کاتب کارآمدی بیشتری دارد. هر دو سامانه با هدف شفافیت، جلوگیری از جعل و کاهش مراجعات حضوری ایجاد شده‌اند؛ اما کاربرد و مخاطبان متفاوتی دارند. در ادامه، جزئیات بیشتری از این تفاوت‌ها را بررسی می‌کنیم تا بتوانید متناسب با نیاز خود بهترین تصمیم را بگیرید؛ پس اگر می‌خواهید به‌طور دقیق بدانید فرق سامانه خودنویس و کاتب چیست تا انتها با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
سامانه کاتب و خودنویس چیست؟
سامانه کاتب و خودنویس دو پلتفرم دیجیتال هستند که برای تسهیل ثبت قراردادها و خدمات مرتبط با املاک و اسناد طراحی شده‌اند. سامانه کاتب توسط سازمان ثبت اسناد و املاک کشور (وابسته به قوه قضائیه) راه‌اندازی شده و هدف آن ارائه خدمات ثبتی غیرحضوری و امن است. سامانه خودنویس توسط وزارت راه و شهرسازی ایجاد شده و تمرکز آن بر نظارت بر بازار مسکن و ثبت رایگان قراردادهای اجاره است. همچنین، شما می‌توانید از سامانه خودنویس کد رهگیری دریافت کنید. هر دو این سامانه‌ها به کاهش مراجعه حضوری، جلوگیری از جعل و افزایش شفافیت کمک می‌کنند.
در کنار سامانه‌های رسمی مثل کاتب و خودنویس، استفاده از پلتفرم‌های نوآورانه‌ای مانند املاین می‌تواند تجربه‌ای متفاوت برای شما رقم بزند. املاین با ارائه خدماتی همچون انعقاد قراردادهای اجاره رسمی آنلاین با صدور کد رهگیری و امکان پرداخت‌های اینترنتی، مسیر معاملات ملکی را ساده‌تر و مطمئن‌تر کرده است. حتی مالکان می‌توانند از قابلیت تضمین اجاره‌بها بهره‌مند شوند تا در صورت بدقولی مستأجر هم اجاره خود را به‌موقع دریافت کنند. این خدمات باعث می‌شود دغدغه‌های متداول بازار مسکن به حداقل برسد و شفافیت بیشتری در معاملات ایجاد شود. اگر می‌خواهید قراردادهای ملکی خود را سریع، امن و بدون واسطه همراه با کد رهگیری ثبت کنید، همین حالا وارد وب‌سایت املاین شوید و مزایای معاملات آنلاین را تجربه کنید.
معرفی سامانه کاتب
در ادامه می‌توانید ویژگی‌های سامانه کاتب را مشاهده کنید. با دانستن این ویژگی‌ها راحت‌تر می‌توانید تصمیم بگیرد که سامانه خودنویس یا کاتب را انتخاب کنید:
- طراح و مجری: سازمان ثبت اسناد و املاک کشور (قوه قضائیه)؛
- هدف اصلی: ارائه خدمات دیجیتال ثبتی غیرحضوری ۲۴ ساعته، مانند تصدیق اصالت اسناد و ثبت قراردادها؛
- خدمات کلیدی: ثبت اسناد رسمی، استعلام مالکیت، ثبت شرکت‌ها، مالکیت معنوی و قراردادهای خرید، فروش و اجاره؛
- دسترسی: از طریق وب‌سایت (kateb.ir)، اپلیکیشن و کدهای دستوری؛ قابل‌استفاده برای افراد دارای مجوز مانند دفاتر اسناد رسمی؛
- مزایا: اتصال به بانک‌های اطلاعاتی جامع، جلوگیری از جعل و دعاوی حقوقی.
معرفی سامانه خودنویس
ویژگی‌های سامانه خودنویس به‌شرح زیر است:
- طراح و مجری: وزارت راه و شهرسازی؛
- هدف اصلی: نظارت و کنترل قیمت مسکن، ساماندهی بازار اجاره و ثبت رایگان قراردادها؛
- خدمات کلیدی: ثبت و فسخ قرارداد در سامانه خودنویس و استعلام قراردادهای اجاره مسکونی و غیرمسکونی، بدون نیاز به واسطه؛
- دسترسی: از طریق وب‌سایت (khodnevis.mrud.ir)؛ مناسب برای عموم مردم مانند مالکان و مستأجران؛
- مزایا: رایگان‌بودن، سادگی استفاده حتی برای افراد با دانش حقوقی کم و جلوگیری از تخلفات ملکی.
تفاوت سامانه کاتب و خودنویس
حال که با ویژگی‌های هر دو سامانه آشنا شدید، این سؤال مطرح می‌شود که سامانه کاتب بهتر است یا خودنویس؟ در ادامه، فرق بین سامانه کاتب و خودنویس را از جنبه‌های عملیاتی، کاربران، خدمات و اهداف بررسی می‌کنیم:
- مجری و وابستگی: کاتب توسط قوه قضائیه و سازمان ثبت اسناد اداره می‌شود؛ درحالی‌که خودنویس زیر نظر وزارت راه و شهرسازی است؛
- کاربران هدف: کاتب برای افراد حرفه‌ای و دارای مجوز (مانند مشاوران املاک و دفاتر اسناد رسمی) طراحی شده؛ اما خودنویس برای عموم مردم (مالکان و مستأجران عادی) قابل‌استفاده است؛
- نوع خدمات: کاتب خدمات گسترده‌تری مانند ثبت اسناد رسمی، مالکیت معنوی، خدمات مربوط به شرکت‌ها و انواع قراردادها (خرید، فروش، اجاره) ارائه می‌دهد؛ در مقابل، خودنویس به‌طور عمده بر ثبت قراردادهای اجاره تمرکز دارد؛
- هزینه: کاتب ممکن است هزینه‌هایی برای خدمات داشته باشد؛ اما ثبت قرارداد اجاره در سامانه خودنویس کاملاً رایگان است؛
- سطح دسترسی و سادگی: خودنویس ساده‌تر و برای افراد با دانش حقوقی کم مناسب است (حتی از طریق کافی‌نت)؛ اما کاتب حرفه‌ای‌تر و نیازمند دانش تخصصی است؛
- اتصال به داده‌ها: کاتب به بانک‌های اطلاعاتی جامع متصل است و خدمات پیشرفته‌تری مانند استعلام ازدواج/طلاق ارائه می‌دهد؛ اما خودنویس بیشتر بر نظارت بازار مسکن تمرکز دارد؛
- هدف کلی: کاتب برای ثبت رسمی و جلوگیری از جعل اسناد و خودنویس برای کنترل قیمت مسکن و تسهیل ثبت اجاره طراحی شده است.
در جدول زیر می‌توانید این تفاوت‌ها را در یک نگاه مشاهده کنید:
| جنبه تفاوت | سامانه کاتب | سامانه خودنویس |
| مجری | قوه قضائیه (سازمان ثبت اسناد) | وزارت راه و شهرسازی |
| کاربران هدف | افراد حرفه‌ای و دارای مجوز (دفاتر اسناد، مشاوران) | عموم مردم (مالکان و مستأجران) |
| خدمات اصلی | ثبت اسناد رسمی، مالکیت معنوی، شرکت‌ها، قراردادهای خرید/فروش/اجاره | ثبت و استعلام قراردادهای اجاره |
| هزینه | ممکن است هزینه‌دار | رایگان |
| سادگی استفاده | حرفه‌ای و نیازمند دانش تخصصی | ساده برای افراد عادی |
| اتصال به داده‌ها | اتصال جامع به بانک‌های اطلاعاتی | تمرکز بر داده‌های بازار مسکن |
| هدف اصلی | ثبت رسمی و جلوگیری از جعل | نظارت بر قیمت مسکن و ساماندهی اجاره |
سامانه خودنویس و کاتب چه کاربردی دارند؟
سامانه کاتب، یک بستر آنلاین برای ثبت و مدیریت اسناد رسمی و حقوقی است. این سامانه با هدف ارائه خدمات ثبتی غیرحضوری و ۲۴ ساعته، فرایندهای اداری را ساده و امن می‌کند. کاربردهای اصلی آن عبارت‌اند از:
- ثبت قراردادهای حقوقی مانند خرید، فروش و اجاره املاک، ثبت شرکت‌ها و مالکیت معنوی؛
- تصدیق اصالت اسناد، استعلام مالکیت املاک و تعیین نام شرکت‌ها؛
- ثبت معاملات اموال غیرمنقول با اتصال مستقیم به دفاتر اسناد رسمی و نهادهای مرتبط برای جلوگیری از جعل و دعاوی حقوقی.
ثبت اجاره نامه در سامانه کاتب و همچنین ثبت قرارداد خرید و فروش در سامانه کاتب امکان‌پذیر است. همچنین، سامانه کاتب استعلام کد رهگیری را هم فراهم کرده است؛ اما خدمات آن بسیار فراتر از آن است. این سامانه با اتصال به بانک‌های اطلاعاتی جامع، شفافیت و سرعت را افزایش می‌دهد و مناسب برای امور رسمی و پیچیده است.
در مقابل، سامانه خودنویس بر نظارت بر بازار مسکن تمرکز دارد و امکان ثبت قراردادها را بدون نیاز به واسطه فراهم می‌کند. این سامانه با هدف ساماندهی بازار اجاره و کنترل قیمت‌ها ایجاد شده است و کاربردهای آن شامل موارد زیر هستند:
- ثبت و استعلام قراردادهای اجاره مسکونی و غیرمسکونی به‌صورت رایگان و آنلاین، بدون پرداخت کمیسیون به بنگاه‌ها؛
- رصد بازار مسکن، جلوگیری از فرار مالیاتی و ممانعت از دریافت مبالغ گزاف در معاملات اجاره؛
- تسهیل امور برای عموم مردم، مانند مالکان و مستأجران با امکان ثبت قرارداد حتی توسط افراد با دانش حقوقی کم (از طریق وب‌سایت khodnevis.mrud.ir یا کافی‌نت‌ها)؛
- ایجاد شفافیت در بازار با دستیابی به آمار دقیق و کنترل نرخ‌ها؛
توجه داشته باشید که درحال‌حاضر امکان استفاده از سامانه خودنویس برای خرید و فروش وجود ندارد؛ اما در فازهای آینده امکانات آن ممکن است به ثبت قراردادهای خرید و فروش گسترش یابد. همچنین سامانه خودنویس تمدید قرارداد را هنوز در امکانات خود قرار نداده است. اگر قصد ادامه یا تمدید قرارداد را داشته باشید، باید قرارداد جدیدی در سامانه ثبت کنید. این سامانه به کاهش هزینه‌ها و کوتاه‌‍کردن دست دلالان کمک زیادی می‌کند و برای معاملات ساده اجاره بهترین گزینه است.
سامانه کاتب بهتر است یا خودنویس؟
بسیاری از کاربران این سؤال را می‌پرسند که سامانه کاتب معتبر است یا خودنویس؟ در پاسخ باید گفت که هیچ‌کدام از این دو سامانه برتری خاصی نسبت به یکدیگر ندارند. انتخاب بین آن‌ها بستگی به نیازهای شما، نوع معامله و سطح تخصص دارد. به‌طورکلی، اگر معامله شما اجاره ساده است و می‌خواهید رایگان و آسان انجام دهید، خودنویس بهتر است؛ اما برای ثبت رسمی، خرید/فروش یا امور پیچیده، کاتب مطمئن‌تر و حرفه‌ای‌تر است. بررسی نظرات کاربران در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که خودنویس برای حذف کمیسیون محبوب است؛ اما کاتب برای اعتبار قضایی ترجیح داده می‌شود. در همین راستا، ما در مقاله اعتبار سامانه خودنویس معتبر بودن این سامانه را به‌طور مفصل بررسی کرده‌ایم.
سخن پایانی
با بررسی تفاوت سامانه خودنویس و کاتب می‌توان گفت هر دو ابزار نقش مهمی در شفافیت معاملات و کاهش مراجعات حضوری دارند؛ اما مسیر و مخاطبان متفاوتی را هدف گرفته‌اند. اگر کاربر عادی هستید و تنها می‌خواهید قرارداد اجاره خود را به‌صورت ساده و رایگان ثبت و کد رهگیری دریافت کنید، خودنویس بهترین گزینه است. در مقابل برای ثبت اسناد رسمی، خرید و فروش یا امور پیچیده حقوقی، سامانه کاتب انتخاب مطمئن‌تری محسوب می‌شود.
- سامانه کاتب زیر نظر قوه قضائیه است و برای ثبت اسناد رسمی، قراردادهای حقوقی و امور پیچیده طراحی شده است؛
- سامانه خودنویس توسط وزارت راه و شهرسازی ایجاد شده و تمرکز آن بر ثبت رایگان قراردادهای اجاره و کنترل بازار مسکن است؛
- کاتب بیشتر مناسب دفاتر اسناد رسمی و افراد حرفه‌ای است؛ خودنویس برای عموم مردم، مالکان و مستأجران قابل‌استفاده است؛
- استفاده از کاتب ممکن است هزینه‌دار باشد؛ اما خودنویس کاملاً رایگان است؛
- کاتب به بانک‌های اطلاعاتی جامع متصل است و امنیت بالایی دارد؛ درحالی‌که خودنویس بیشتر بر داده‌های بازار مسکن متمرکز است.
اگر به‌دنبال جایگزینی مطمئن و سریع برای روش‌های سنتی در خرید، فروش یا اجاره ملک هستید، املاین می‌تواند بهترین انتخاب شما باشد. از ثبت قرارداد رسمی اجاره با دریافت کد رهگیری گرفته تا حل اختلافات حقوقی، همه‌چیز در این پلتفرم به‌صورت آنلاین و با نظارت کارشناسان حقوقی انجام می‌شود. با استفاده از املاین، هم در زمان و هزینه صرفه‌جویی می‌کنید و هم از اعتبار حقوقی معاملات خود مطمئن هستید. همین حالا به وب‌سایت املاین مراجعه و اولین تجربه معامله ملکی آنلاین و امن خود را آغاز کنید.
سوالات متداول
فرق بین سامانه کاتب و خودنویس چیست؟
کاتب زیر نظر قوه قضائیه است و برای ثبت رسمی اسناد و قراردادهای حقوقی طراحی شده؛ خودنویس توسط وزارت راه و شهرسازی ایجاد شده و تمرکز آن روی ثبت رایگان قراردادهای اجاره برای عموم مردم است.
سامانه کاتب معتبر است یا خودنویس؟
هر دو معتبر هستند؛ اما کاربرد متفاوتی دارند. کاتب برای امور رسمی و پیچیده و خودنویس برای ثبت ساده و رایگان قراردادهای اجاره مناسب است.
