اجاره نامه دستی اعتبار دارد و برخلاف تصور رایج، از نظر قانونی قابل‌استناد است. این نوع قرارداد که به آن اجارهنامه عادی هم گفته می‌شود، میان موجر و مستأجر روی کاغذ معمولی نوشته و با امضای طرفین و در بسیاری موارد دو شاهد، معتبر می‌شود. بسیاری از افراد به‌دلیل سادگی، هزینه پایین و سرعت تنظیم، همچنان اجارهنامه دستی را انتخاب می‌کنند؛ اما پرسش اصلی این است که آیا چنین قراردادی به‌اندازه اجارهنامه رسمی پشتوانه حقوقی دارد یا خیر.
در پاسخ باید گفت که این نوع قرارداد، بهشرط رعایت شرایط قانونی مانند درج مشخصات کامل طرفین، تعیین مدت و مبلغ اجاره و امضا، اعتبار قانونی دارد. البته تفاوت مهم آن با قرارداد رسمی در سرعت اجرا و سهولت اثبات در مراجع قضایی است. اگر می‌خواهید بدانید اجارهنامه دستی چه شرایطی دارد، چه زمانی معتبر است و چه ریسک‌هایی به‌همراه دارد، تا انتها با ما همراه باشید؛ زیرا جزئیات مهمی وجود دارد که قبل‌از امضای قرارداد حتماً باید از آن‌ها مطلع باشید.
فهرست مطالب
اجارهنامه دستی چیست؟
اجارهنامه دستی (یا اجارهنامه عادی) یک قرارداد ساده و غیررسمی است که بین مالک (موجر) و مستأجر نوشته می‌شود. در این قرارداد، طرفین توافق خود را روی کاغذ معمولی می‌نیسند و جزئیاتی مانند مشخصات ملک، مدت اجاره، مبلغ اجاره و شرایط دیگر را ذکر می‌کنند. این نوع اجارهنامه معمولاً در بنگاه‌ها نوشته می‌شود تا حرفه‌ای‌تر باشد؛ اما در دفتر اسناد رسمی ثبت نمی‌شود و اقدامی برای دریافت کد رهگیری برای آن صورت نمی‌گیرد. در واقع، اجارهنامه دستی یک توافق کتبی شخصی بین دو طرف برای اجاره ملک، بدون تشریفات قانونی پیچیده است.
تفاوت اجارهنامه دستی با اجارهنامه رسمی در جدول زیر نشان داده شده است:
| ویژگی‌ها | اجارهنامه رسمی | اجارهنامه دستی |
| محل ثبت | دفتر اسناد رسمی (محضر) | روی کاغذ معمولی، بدون ثبت محضری |
| کد رهگیری | دارد | ندارد |
| اعتبار قانونی | بسیار قوی | اجاره نامه دستی معتبر است؛ اما محدود و وابسته به شرایطی مثل امضای دو شاهد |
| روند تخلیه ملک | سریع‌تر و مستقیم | نیازمند حکم قضایی، طولانی‌تر |
| امنیت برای طرفین | امنیت و ضمانت قانونی بیشتر | امنیت کمتر |
| هزینه و سهولت | هزینه‌برتر و رسمی‌تر | ساده‌تر و ارزان‌تر |
آیا اجارهنامه دستی معتبر است؟
در پاسخ به این سؤال که ایا اجاره نامه دستی معتبر است، باید گفت که بله، اجاره نامه دستی اعتبار دارد و از نظر قانونی قابل‌استناد در دادگاه است؛ البته به‌شرطی‌که شرایط لازم برای اعتبار قراردادها را طبق قانون مدنی و قانون روابط موجر و مستأجر داشته باشد.
در واقع، اعتبار اجارهنامه هیچ ربطی به رسمی بودن یا نبودن آن ندارد؛ حتی اگر این قرارداد دستی نوشته شود، اگر امضای طرفین و شاهد داشته باشد، معتبر شمرده می‌شود. بااین‌حال در موارد اختلاف، اثبات آن ممکن است نسبت به اجارهنامه رسمی سختتر باشد.
شرایط قانونی اعتبار اجاره نامه های دستی
حال که دانستید اجاره نامه دستی قانونی است، بهتر است با شرایطی که باعث اعتبار آن می‌شود هم آشنا شوید. برای اینکه اجارهنامه دستی معتبر باشد، باید شرایط عمومی قراردادها در قانون مدنی (مانند اهلیت طرفین، رضایت آزادانه و مشخص‌بودن موضوع) رعایت شود. علاوه‌براین، طبق آیین‌نامه اجرایی قانون روابط موجر و مستأجر مصوب ۱۳۷۶، شرایط خاص زیر لازم است:
- تنظیم قرارداد در دو نسخه (یکی برای موجر و یکی برای مستأجر)؛
- ذکر مشخصات کامل طرفین (نام، نام خانوادگی، شماره شناسنامه، کد ملی، نشانی و اقامتگاه موجر و مستأجر)؛
- مشخص‌کردن نشانی کامل ملک (مورد اجاره) و قید اینکه ملک برای چه منظوری (مسکونی، تجاری و غیره) اجاره داده می‌شود؛
- تعیین مدت اجاره و مبلغ اجاره (به‌طور دقیق، همراه با نحوه پرداخت)؛
- اگر ودیعه یا قرض‌الحسنه‌ای وجود دارد، مبلغ آن ذکر شود؛
- امضای طرفین قرارداد (موجر و مستأجر)؛
- امضای دو نفر شاهد (معتمد طرفین) برای گواهی.
اگر این شرایط رعایت نشود، قرارداد ممکن است باطل یا غیرقابل‌اجرا شود. همچنین در سال‌های اخیر، دریافت کد رهگیری از سامانه ثبت معاملات املاک برای اجاره‌نامه‌های عادی الزامی شده است تا اعتبار بیشتری داشته باشد؛ اما این برای همه موارد اجباری نیست.
قانون موجر و مستأجر (۱۳۷۶)
قانون روابط موجر و مستأجر مصوب ۲۶ مرداد ۱۳۷۶ (با اصلاحات بعدی) روابط بین مالک و مستأجر را تنظیم میکند و بر تمام قراردادهای اجاره (رسمی یا عادی) حاکم است. این قانون جایگزین قوانین قبلی شده و هدف آن ساده‌سازی روابط و کاهش اختلافات است. مواد کلیدی این قانون عبارت‌اند از:
| ماده | محتوا |
| فصل اول روابط موجر و مستأجر | |
| ماده ۱ | همه قراردادهای اجاره (رسمی یا عادی) اماکن مسکونی، تجاری، آموزشی و غیره، تابع قانون مدنی، این قانون و شرایط توافقی طرفین هستند. |
| ماده ۲ | قرارداد عادی اجاره باید کتبی، در دو نسخه و با امضای موجر و مستأجر و گواهی دو شاهد تنظیم شود. |
| ماده ۳ | پس‌از پایان مدت اجاره، تخلیه در اجارهنامه رسمی از طریق ثبت (ظرف یک هفته) و در اجارهنامه عادی با دستور مقام قضایی انجام می‌شود. |
| ماده ۴ | تخلیه ملک مشروط به استرداد ودیعه یا تضمین است. در صورت ادعای خسارت یا بدهی مستأجر، موجر باید دادخواست ضرر و زیان بدهد و وجه ودیعه تا تعیین تکلیف دادگاه نزد اجرا باقی می‌ماند. |
| ماده ۵ | اگر مستأجر نسبت به قرارداد ادعایی داشته باشد، میتواند همزمان با اجرای دستور تخلیه به دادگاه شکایت کند و پس‌از اثبات، حکم مقتضی صادر می‌شود. |
| فصل دوم سرقفلی | |
| ماده ۶ | مالک میتواند هنگام اجاره ملک تجاری، مبلغی بهعنوان سرقفلی بگیرد. مستأجر هم میتواند در طول مدت اجاره حق خود را با دریافت سرقفلی واگذار کند (مگر حق انتقال سلب شده باشد). |
| تبصره ۱ | اگر مالک سرقفلی نگرفته باشد، مستأجر دوم پس‌از پایان اجاره نمی‌تواند از مالک سرقفلی مطالبه کند. |
| تبصره 2 | اگر سرقفلی به‌طور صحیح منتقل شده باشد، مستأجر هنگام تخلیه حق مطالبه سرقفلی به قیمت عادله روز را دارد. |
| ماده ۷ | اگر شرط شود مالک حق افزایش اجاره و تخلیه نداشته باشد، مستأجر میتواند برای اسقاط حقوق خود سرقفلی دریافت کند. |
| ماده ۸ | اگر شرط شود مالک ملک را هر سال به مستأجر متصرف اجاره دهد، مستأجر میتواند برای اسقاط حق یا تخلیه، سرقفلی مطالبه کند. |
| ماده ۹ | در پایان مدت اجاره، در صورت پرداخت‌نکردن سرقفلی یا استیفای کامل حقوق، مستأجر حق مطالبه سرقفلی ندارد. |
| ماده ۱۰ | در صورت اختلاف درباره میزان سرقفلی، دادگاه آن را تعیین میکند. مطالبه هر مبلغ خارج از این مقررات ممنوع است. |
| ماده ۱۱ | قراردادهای اجاره قبل‌از تصویب این قانون مشمول قوانین سابق خواهند بود. |
| ماده ۱۲ | آیین‌نامه اجرایی قانون ظرف سه ماه توسط وزارت دادگستری و مسکن و شهرسازی تدوین و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد. |
| ماده ۱۳ | کلیه قوانین مغایر لغو می‌شوند. |
اعتبار اجارهنامه دستی بدون کد رهگیری چقدر است؟
اجارهنامه دستی بدون کد رهگیری همچنان معتبر و از نظر قانونی قابل‌استناد است؛ زیرا اعتبار قرارداد اجاره هیچ ارتباطی با رسمی‌بودن یا داشتن کد رهگیری ندارد. در واقع، کد رهگیری بیشتر یک ابزار نظارتی و اثباتی است تا شرط اعتبار.
طبق قوانین مدنی و روابط موجر و مستأجر (۱۳۷۶)، اگر اجارهنامه به‌صورت کتبی تنظیم شده، مشخصات طرفین، ملک، مدت و مبلغ را داشته و به امضای طرفین رسیده باشد، معتبر شمرده می‌شود. بااین‌حال، نداشتن کد رهگیری میتواند مشکلاتی مانند نداشتن امکان اثبات آسان در موارد اختلاف (مثل اجاره ملک به چند نفر همزمان) یا محدودیت در دسترسی به وام‌ها و تسهیلات دولتی مانند وام ودیعه مسکن ایجاد کند.
در سال‌های اخیر (از ۱۳۹۹ به بعد)، دریافت کد رهگیری برای اجاره‌نامه‌های عادی در بنگاه‌ها توصیه یا در برخی موارد الزامی شده است تا شفافیت افزایش یابد؛ اما نبود آن قرارداد را باطل نمی‌کند.
برای قراردادهای اجاره با مدت بیش‌از دو سال، قوانین سخت‌گیرانه‌تری اعمال می‌شود. طبق مصوبات اخیر (از جمله قانون الزام به ثبت رسمی معاملات املاک، مصوب ۱۴۰۳)، چنین قراردادهایی علاوه‌بر دریافت کد رهگیری از سامانه خودنویس، ممکن است نیاز به ثبت در سامانه کاتب (سامانه ثبت اسناد رسمی) یا دفاتر اسناد رسمی داشته باشند. این امر برای جلوگیری از مشکلات حقوقی بلندمدت مانند ادعاهای مالکیت یا دعاوی پیچیده است. اگر قرارداد بیش‌از دو سال باشد و بدون این تأییدات اضافی تنظیم شود، همچنان معتبر است؛ اما در موارد اختلاف (مانند تخلیه یا فسخ)، فرایند قضایی طولانی‌تر و پیچیده‌تر می‌شود.
در سال ۱۴۰۴، اجاره‌نامه‌های دستی بدون کد همچنان قانونی هستند؛ اما با توجه به سیاست‌های جدید، ثبت‌نکردن ممکن است منجر به جریمه‌های مالیاتی برای موجر یا محدودیت در خدمات شود؛ بنابراین کد رهگیری کافی نیست؛ یعنی حتی با کد، باید شرایط قرارداد رعایت شود؛ اما بدون آن هم قرارداد باطل نیست؛ فقط ریسک بیشتری دارد.
آیا اجارهنامه دستی بدون شاهد و امضا قانونی است؟
اجارهنامه دستی بدون شاهد معتبر است؛ اما بدون امضای طرفین (موجر و مستأجر) اعتبار قانونی ندارد.
انعقاد قرارداد اجاره بدون حضور شاهد از نظر حقوقی معتبر و قابل‌استناد است؛ اما برای تسهیل اثبات در دادگاه توصیه می‌شود. اگر شاهد وجود نداشته باشد، قرارداد همچنان قانونی است؛ ولی در موارد اختلاف، اثبات محتوای آن (مانند انکار امضا یا ادعای جعل) سختتر و زمان‌برتر می‌شود و میتواند زمینه‌ساز اختلاف و پیچیدگی‌های بعدی شود. به‌همین‌دلیل توصیه می‌شود دو نفر شاهد معتمد، قرارداد را امضا کنند تا اعتبار و قدرت اثبات آن در آینده بیشتر شود. درصورتی‌که اجارهنامه فاقد امضای شاهد باشد، قرارداد همچنان معتبر است؛ اما مشمول مقررات خاص قانون موجر و مستأجر سال ۱۳۷۶ نمی‌شود و امکان صدور سریع دستور تخلیه برای مالک وجود ندارد.
ارزش اجاره نامه دستی در مراجع قضایی چقدر است؟
اجارهنامه دستی در مراجع قضایی معتبر و قابل‌استناد است و می‌توان براساس آن، دعاوی حقوقی مانند تخلیه، مطالبه اجاره‌بها یا خسارت را پیگیری کرد.
این نوع قرارداد بهعنوان «سند عادی» شناخته می‌شود و طبق ماده ۱ قانون روابط موجر و مستأجر (۱۳۷۶)، تابع قوانین مدنی است. ارزش آن برابر با اجارهنامه رسمی است؛ اما تفاوت در فرایند اجرا وجود دارد.
برای اجارهنامه دستی، تخلیه نیاز به حکم قضایی دارد (که ممکن است یک هفته تا چند ماه طول بکشد)؛ درحالی‌که اجارهنامه رسمی از طریق اجرای ثبت سریع‌تر است. در دادگاه، اگر شرایط لازم (مانند امضا و مشخصات) رعایت شده باشد، قاضی آن را می‌پذیرد؛ اما اثبات اصالت (در صورت انکار طرف مقابل) ممکن است نیاز به کارشناسی خط یا شهادت داشته باشد؛ بنابراین، اجارهنامه دستی ارزش بالا، اما ریسک بیشتری نسبت به قرارداد رسمی دارد.
اعتبار پشت‌نویسی اجارهنامه دستی تا چه میزان است؟
پشت‌نویسی اجارهنامه دستی (مانند تمدید مدت یا تغییر شرایط) درصورتی‌که اصولی و با رعایت شرایط قانونی انجام شود، معتبر است و بهعنوان الحاقیه به قرارداد اصلی عمل میکند.
طبق قوانین، پشت‌نویسی باید در دو نسخه تنظیم شود، شامل جزئیات دقیق (مانند مدت جدید، مبلغ اجاره، تاریخ تمدید) باشد و به امضای طرفین (موجر و مستأجر) و ترجیحاً دو شاهد برسد. این کار اعتبار قرارداد را حفظ میکند و در دادگاه قابل‌استناد است؛ اما اگر بدون امضا یا مشخصات دقیق باشد، ممکن است باطل یا غیرقابل‌اجرا تلقی شود.
برای اجاره‌نامه‌های دستی، پشت‌نویسی ساده و ارزان است؛ اما توصیه می‌شود برای جلوگیری از مشکلات، قرارداد جدیدی تنظیم شود. در موارد تمدید، اگر سقف افزایش اجاره (طبق مصوبات سالانه) رعایت نشود، ممکن است مشکلاتی ایجاد شود.
مزایا و معایب اجاره نامه دستی چیست؟
این نوع اجارهنامه مزایا و معایب خاص خود را دارد که در این بخش به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
مزایای اجاره نامه دستی
اجارهنامه دستی (عادی) به‌دلیل سادگی و کم‌هزینه‌بودن، گزینه‌ای محبوب برای بسیاری از افراد است. مزایای اصلی آن عبارت‌اند از:
- سادگی و سرعت تنظیم: این نوع قرارداد بدون نیاز به مراجعه به دفتر اسناد رسمی یا بنگاه معاملات املاک تنظیم می‌شود. طرفین می‌توانند به‌راحتی روی کاغذ معمولی توافق خود را بنویسند و امضا کنند که این امر زمان کمتری می‌برد؛
- هزینه پایین: برخلاف اجارهنامه رسمی یا بنگاهی، نیازی به پرداخت حق‌الزحمه مشاور املاک (معمولاً نیم درصد از مبلغ اجاره) یا هزینه‌های ثبت محضری نیست. این مزیت برای قراردادهای کوتاه‌مدت یا بودجه محدود جذاب است؛
- انعطاف‌پذیری بالا: در قرارداد دستی می‌توان شرایط خاصی را بدون محدودیت‌های رسمی اضافه کرد؛ مانند توافقات شفاهی یا پشت‌نویسی برای تمدید که در قراردادهای رسمی سختتر است؛
- حفظ حریم خصوصی: بدون ثبت در سامانه‌های دولتی، اطلاعات قرارداد کمتر در معرض دید قرار می‌گیرد که برای برخی افراد مزیت محسوب می‌شود.
معایب اجاره نامه دستی
با وجود مزایا، اجارهنامه دستی ریسک‌های حقوقی بالایی دارد و به‌ویژه در موارد اختلاف، معایب آن بر مزایایش غلبه میکند. معایب اصلی شامل موارد زیر هستند:
- اعتبار پایین‌تر در دادگاه: این قرارداد بهعنوان سند عادی قابل‌انکار یا ادعای جعل است؛ بنابراین در صورت اختلاف، اثبات آن نیاز به شواهد اضافی مانند شهادت شاهد یا کارشناسی دارد که فرایند را طولانی و پیچیده میکند؛
- تخلیه دشوار ملک: در قرارداد دستی، برخلاف اجارهنامه رسمی که تخلیه از طریق اجرای ثبت (سریع و بدون دادگاه) انجام می‌شود، نیاز به حکم قضایی دارد که ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشد؛
- دسترسی‌نداشتن به تسهیلات دولتی: بدون کد رهگیری (که در اجاره‌نامه‌های دستی اغلب وجود ندارد)، نمی‌توان از وام ودیعه مسکن یا سایر حمایت‌های دولتی استفاده کرد؛
- ریسک کلاهبرداری و اختلاف: امکان اجاره ملک به چند نفر همزمان یا انکار تعهدات وجود دارد؛ زیرا بدون ثبت رسمی، نظارت کمتری اعمال می‌شود.
اگر نگران مشکلات قراردادهای رسمی و زمان‌بربودن آن هستید، املاین با ارائه خدمات تنظیم قراردادهای رسمی اجاره، مسیر سنتی و زمان‌بر مراجعه به بنگاه‌ها را حذف کرده است. در این سامانه، تمام قراردادها تحت نظارت کارشناسان حقوقی تنظیم می‌شوند، به طرفین کد رهگیری رسمی تعلق می‌گیرد، اسناد و هویت طرفین احراز می‌شود و نسخه دیجیتال قرارداد همواره در دسترس خواهد بود. همین ویژگی‌ها باعث می‌شود مستأجران و مالکان با اطمینان خاطر بیشتری وارد معامله شوند و از بروز اختلافات بعدی جلوگیری شود. برای داشتن تجربه‌ای امن و سریع در عقد قرارداد اجاره، همین حالا از خدمات آنلاین قراردادهای رسمی املاین استفاده کنید.
چرا داشتن کد رهگیری اهمیت دارد؟
کد رهگیری یک کد منحصربه‌فرد است که توسط سامانه ثبت معاملات و املاک کشور (یا سامانه خودنویس از سال ۱۴۰۳) برای هر قرارداد اجاره صادر می‌شود. این کد به شفافیت و امنیت معاملات کمک میکند و به‌دلایل زیر اهمیت دارد:
- جلوگیری از کلاهبرداری: کد رهگیری تضمین میکند که ملک به چند نفر همزمان اجاره داده نشده است؛
- دسترسی به تسهیلات دولتی: برای دریافت وام ودیعه مسکن یا سایر حمایت‌های دولتی (مانند یارانه‌های مسکن)، داشتن کد رهگیری الزامی است؛
- شفافیت مالیاتی برای موجر: ثبت قرارداد با کد رهگیری به سازمان امور مالیاتی کمک میکند تا درآمد اجاره را رصد کند؛
- سهولت اثبات در دعاوی قضایی: اجاره نامه بدون کد رهگیری ممکن است برای اثبات نیاز به شواهد اضافی مانند شهادت یا کارشناسی داشته باشد؛
- الزام قانونی در برخی موارد: از سال ۱۴۰۳، ثبت قراردادهای اجاره در سامانه خودنویس و دریافت کد رهگیری برای همه معاملات (حتی عادی) اجباری شده است و رعایت‌نکردن آن میتواند منجر به محدودیت‌های حقوقی یا مالیاتی شود؛
- امنیت برای مستأجر: کد رهگیری به مستأجر اطمینان می‌دهد که قرارداد در سیستم رسمی ثبت شده است و حقوق او بهتر محافظت می‌شود.
راهکارهای افزایش اعتبار اجارهنامه دستی
برای افزایش اعتبار اجارهنامه دستی و کاهش ریسک‌های حقوقی می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید. این راهکارها به‌ویژه در مواردی که کد رهگیری وجود ندارد یا قرارداد کاملاً خصوصی تنظیم می‌شود، مفید هستند:
- دریافت کد رهگیری از سامانه خودنویس: ثبت قرارداد در سامانه خودنویس و دریافت کد رهگیری رایگان، اعتبار قرارداد را به سطح اسناد رسمی نزدیک میکند؛
- اضافه‌کردن امضای دو شاهد: امضای دو نفر شاهد معتمد (که هویت آن‌ها مشخص باشد) اعتبار قرارداد را در دادگاه افزایش می‌دهد؛
- استفاده از مشاور املاک معتبر: تنظیم قرارداد در بنگاه املاک، حتی اگر دستی باشد، اعتبار آن را بالا می‌برد؛
- نگهداری شواهد پرداخت: حفظ مدارک پرداخت اجاره یا ودیعه (مانند رسید بانکی، فیش واریز یا چک) میتواند بهعنوان مدرک مکمل قرارداد در دادگاه استفاده شود و اعتبار آن را افزایش دهد.
سخن پایانی
اجاره نامه دستی اعتبار دارد و مانند اجارهنامه رسمی قابل‌پیگیری در دادگاه است؛ اما هرکدام از این نوع قراردادها مزایا و محدودیت‌های خاص خود را دارند. برای انتخاب درست باید شرایط قانونی، امنیت حقوقی و هزینه‌ها را در نظر بگیرید.
- اجارهنامه دستی اعتبار قانونی دارد؛ اما باید کتبی، دو نسخه‌ای و با امضای طرفین و شاهدان باشد؛
- تفاوت اصلی اجارهنامه رسمی و دستی در روش تخلیه و قدرت اجرایی آن‌هاست؛
- اجارهنامه رسمی سریع‌تر و مطمئن‌تر اجرا می‌شود؛ اما هزینه بیشتری دارد؛
- در اجارهنامه دستی برای تخلیه، معمولاً نیاز به حکم قضایی است که زمان‌بر در نظر گرفته می‌شود؛
- بازگرداندن ودیعه شرط لازم برای تخلیه ملک است؛
- مستأجر بدون اجازه موجر حق انتقال ملک به دیگری را ندارد.
اگر می‌خواهید از ترکیب کامل خدمات حقوقی و ملکی در یک بستر آنلاین بهره‌مند شوید، املاین میتواند پاسخ‌گوی نیاز شما باشد. از انعقاد قرارداد رسمی اجاره با کد رهگیری و تضمین اجاره‌بها گرفته تا امکان داوری و حل اختلاف بدون مراجعه به دادگاه، همه خدمات در این پلتفرم زیر نظر کارشناسان مجرب و کاملاً آنلاین ارائه می‌شود. این رویکرد، هزینه‌های جانبی را کاهش می‌دهد، امنیت حقوقی را بالا می‌برد و تجربه‌ای ساده و شفاف برای طرفین رقم می‌زند. همین حالا وارد پلتفرم املاین شوید و اولین قرارداد رسمی آنلاین خود را ثبت کنید.
سوالات متدوال
آیا اجارهنامه دستی قانونی است؟
بله، اجارهنامه دستی قانونی است؛ بهشرط آنکه شرایط عمومی قراردادها (امضا، مشخصات طرفین، موضوع و مدت اجاره) رعایت شود.
اجارهنامه دستی بدون کد رهگیری اعتبار دارد؟
بله، اعتبار دارد؛ اما اثبات آن سختتر است و برای تسهیلات دولتی یا تخلیه سریع مشکل ایجاد میکند.
آیا اجارهنامه دستی بدون شاهد معتبر است؟
بله، معتبر است؛ ولی نبود شاهد میتواند روند اثبات قرارداد در دادگاه را دشوارتر کند.
ارزش اجارهنامه دستی در اختلافات حقوقی چقدر است؟
بهعنوان سند عادی معتبر است و قابلیت استناد در دادگاه دارد؛ اما نسبت به اجارهنامه رسمی ریسک بیشتری در فرایند اثبات دارد.
